• latw-54-5
    ()
  • latw-54-10
    Sardeis’ten “Hayvan Stili” kın ağızlığı (No’lar. 54, 55). No 54: İki kuş başı bezemeli kemik kakma. (Crawford H. Greenewalt, jr. şahsi fotoğrafı)
  • latw-54-20
    Sardeis’ten “Hayvan Stili” eserler (Nos. 50,54,55 and M62.8:4180). (Telif hakkı Sart Amerikan Hafriyat Heyeti / Harvard Üniversitesi)

Kıvrılmış hayvan bezemeli kemik aplik

Dönem
MÖ 650 civarı, Lidya
Müze
Manisa, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, 4341
Müze Envanter No.
4341
Sardeis veya Müze Env. No.
BI65.002
Malzeme
Kemik
Eserin Türü
Kemik ve Fildişi Eser
Yerleşim
Sardis
Alan (Sektör)
HoB
Açma
HoB
Locus
HoB Locus Bothroi East of G
Koordinatlar
W24.5 / S112.5 *98.5
Tanım
Kemik plaka, düzensiz yuvarlak şekilli. Ön tarafında kavisli profili var ve yuvarlak dış çizgiden öteye taşmış yuvarlak göz ve kulaklı kıvrılmış hayvan gösterilmiş. Göz içte kazıma şeklinde yuvarlak ve ortada noktalı; kulak altta üçgen şeklinde sonlanır ve içte kazıma kontura sahiptir. Baş ince bir hortumla sonlanır (bakınız; aşağıdaki yorum) ve yuvarlak çenesi vardır. Ön bacak, arka bacak ve ince kuyruk (ya da başka bir arka ayak mı?) volütler şeklinde sonlanır. Kuyruk/ikinci arka ayak ve hortum arasında bir yarım daire mevcuttur. Bu arka ayaklar veya dolgu süsü olabilir. Alt çene, bacakların alt kısımları, gövde ve yarım daire kazıma şeritlerle bordürlüdür; yuvarlağın içinde kazıma çizgilerle haç motifli şeritler vardır. Arka yüzü düz ve bezemesizdir. Çap 0.043 m.
Yorum
Sardeis'te, aşağı şehir batı surlarının yaklaşık 30 ila 70 m dışında, "Kesin olarak MÖ 7. yüzyıl ortalarına tarihlenen” (Hanfmann 1966, 13) bir yerleşim alanında (HoB kazı sektörü) bulunmuştur. Bükülmüş formu ve soyut anamotisi MÖ 7. ve 6. yüzyılda Güney Rus ve Kafkas Halkları tarafından uygulanan “göçebe hayvan üslubu”nun ayırt edici özelliklerindir. Bu iki halk Sardeis'ten geçmiştir: Kimmerler, Ardys döneminde kente saldırmışlardır ve Alyattes İskitlerin kente sığınmasını kabul etmiştir (sırasıyla Herodotus 1.15-16 ve 1.73-74; karşılaştır No. 48, 49, 50 ve 55). Hayvan başının ön kısmı günümüze korunagelmemiştir, burnun alt kısmı alt çeneden çok hortumu andırır. Obje, M. J. Mellink ve E. Porada tarafından bir kın ağızlığı, kama veya kısa kılıç kınının ucundaki süs olarak tanımlanmıştır. Ivantchik 2001, 75'e göre Kimmerlerle bağlantılıdır.

No. 54 ve 55’e (aşağıda) ek olarak, "göçebe hayvan üslubunda" bezemeli başka iki yuvarlak kemik obje daha Sardeis'teki aynı kazı sektöründe bulunmuştur (Greenewalt et al. 1990, 166-167; Ivantchik 2001, 74-75). Bunlardan büyük olanı No. 54 gibi kıvrımlı hayvan bezemelidir ve kın ağızlığı olması muhtemeldir. Arka yüzü ve içi bitirilmemiş olabilir; yarım kalmış işçilik, büyük olasılıkla Sardeis'e gelen bir Kimmer veya İskit "göçebe hayvan üslubu" sanatçısı tarafından yapılmış, yerel bir üretimi işaret eder. İskit kökenli bir üretimin, Sardeis'e sığınmaları Alyattes tarafından kabul edilen İskitlerin hikayesi ile tümüyle örtüşmektedir. Bunun yanında, Kimmer üretimi fikri de akla yatkın gelmektedir: Lidyalılar tarafından esir alınan Kimmerler (Gyges tarafından Asurlu Assubanipal'e yollananlar gibi; Cogan ve Tadmor 1977, 76) zaanatlarını Sardeis'te sürdürmüş olabilirler ve bir başka deyişle Lidyalılar üzerindeki tarihi bir kayıttan bilinen olumsuz etkisinin yanında olumlu etkileri de olmuş olabilir; büyük olasılıkla süvarileriyle ün salan Lidyalılara atçılık yeteneğini onlar kazandırmışlardır.

Ayrıca bakınız
Dusinberre, “Fildişi Eserleri”; Greenewalt, “Giriş”. Bkz.: R8, No. HoB 507.
Kaynakça
Hanfmann 1966, 13-14, Şek. 9; Greenewalt 1973b, 33-34, Şek. 11; Greenewalt, et al. 1990, 166-167, Şek. 34-37; Ivantchik 2001, 73-75.
Yazar
CHG