-
Yaban domuzu formlu dizgine bağlı parça (?). (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)
Yaban domuzu formlu dizgine bağlı parça (?)
The Lydians and their World
(2010)
Cat. 48
- Dönem
- MÖ 580-540 civarı, Lidya
- Müze
- Manisa, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, 5349
- Müze Envanter No.
- 5349
- Sardeis veya Müze Env. No.
- M60.024
- Malzeme
- Tunç/Bakır alaşımı
- Eserin Türü
- Madeni Eser
- Metal Eserin Türü
- Atçılık Alet
- Yerleşim
- Sardis
- Alan (Sektör)
- Ac
- Açma
- AcN
- Koordinatlar
- Acropolis Grid: W 1-W 1/S 8-S 8; *ca 91.5-91.5
- Tanım
- Tunç, mat yeşil patinalı. Tek parça döküm, dökümün ardından kazıma çizgiler ve çukurlu noktalar eklenmiş. Ön yüzde sağa doğru outrmuş yaban domuzu, çenesini ön bacaklarının aşağısına dayar, arka bacakların alt kısmı vücudunu taşır; kuyruk kalça çevresindedir, kuyruğun ucunda uzun tüyler (?) ikiye ayrılır. Baş ve kulak, omuz ve ön bacaktan derin bir oyukla ayrılmaktadır, alt ve üst çenedeki uzun sivri dişler birbirine paralel ve bitişiktir. Omur çıkıntısındaki yarım daire biçimli kırık, çıkıntıdan yukarıya ve kısmen tunçtan dışarıya doğru uzar. Bel çıkıntısı, kulak çevresi ve gerdandaki tüyler, alın çizgisi, göz pınarları, kuyruğun üst kısmı ve bacakların birleşme yeri kazıma çizgilerle gösterilir. Testisler oyuk noktalarla belirtilir. Arka yüz oyuk ve ortasında çıkıntılı iki dikey ilmek vardır. “İlmeklerin iç çapı 1.3 cm’dir, ne var ki delikler tuncun kenarlarının oluşturduğu düzlemden ancak 0.6 cm'lik çıkıntı yapmaktadır. İlmeklerin üstünde birer küçük çıkıntı vardır” (Hansen 1962, 28). En fazla uzunluk 0.095 m; en fazla yükseklik 0.045 m.
- Yorum
- Sardeis Akropolisi’nin tepesinde, kesmetaştan örülü teras duvarlarının yakınında karışık dolguda bulunmuştur (Cahill, “Sardeis Şehri”). Hansen 1962, Waldbaum 1983a, 42, No. 88'de bahsi geçen tunç ve fildişi Riemenkreuzungen'lerde benzer şekilde uzanan yaban domuzları görülür. Natüralist özellikleri ve soyut öğelerin eksikliği nedeniyle (Ephesos'taki kemik örneğindekiler gibi; Hogarth et al. 1908, 164, 176-177 No. 26, lev. XXVI) No. 48 'in "göçebe hayvan stili" ne ait olmadığını ancak bu stilden etkilenmiş olduğunu gösterir. Bu durum, Ivantchik 2001'de, pseudonomadisch (sözdegöçebe) olarak tanımlanır. Omur çıkıntısındaki kırık onunla paralellik gösteren tunç örneklerden en az birinde daha, Klazomenai lahitlerindeki gibi İon sanatına ait bazı yaban domuzu betimlerinde ve Edirne yakınında bulunmuş, günümüzde İstanbul'da olan (oldukça natüralist) doğal boyutlarda yapılmış MÖ 5. yüzyıla ait (?) tunçtan yaban domuzu heykelinde görülür; ancak Korinth, Attika, birçok Doğu Yunan bölgesinde ve bazı Lidya yaban keçisi stilindeki betimlerde veya günümüze ait modern yaban domuzu betimlerinde görülmez; omur çıkıntısındaki kırıklar hakkında bakınız; de la Coste Messelière 1936de La Coste Messelière 1936, 126-127; Devambez 1937, 17; Hansen 1962, 34 ve no. 41'deki referanslar. Altın kılıç ve yay kutularındaki outran yaban domuzu betimleri için, Gold der Steppe Rolle 1991, 304-305 No. 88, 91. İlmeklerin üstünde yer alan çıkıntıların işlevi olup olmadığı, yoksa sadece döküm sırasında meydana gelen defolar mı oldukları bilinmemektedir” (Hansen 1962, 28).
- Ayrıca bakınız
- Greenewalt, “Atçılık”.
- Kaynakça
- Hansen 1962; Waldbaum 1983a, 41-42, no. 88, Lev. 7; Waldbaum 1983b; Ivantchik 2001, 82, 84, 87, Şek. 37, no. 2; Dedeoğlu 2003, 27, Şek.
- Yazar
- CHG