• latw-166-10
    Gümüş süzgeç. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)
  • latw-166-20
    Gümüş süzgeç. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)

Gümüş süzgeç

Dönem
MÖ 6.yüzyıl sonu - 5.yüzyıl başı, Geç Lidya (Pers)
Müze
Uşak, Arkeoloji Müzesi, 1.50.96
Müze Envanter No.
1.50.96
Sardeis veya Müze Env. No.
Uşak 1.50.96
Malzeme
Gümüş
Eserin Türü
Madeni Eser
Metal Eserin Türü
Madeni Kap
Yerleşim
Ikiztepe Tumulus
Tanım
“Süzgeç, yarım küre biçimli kaseye ve geniş iç bükey bir ağza sahiptir. Kulp hafif eğimlidir. Düz bir alanın aşağısında, kase kavisler oluşturacak şekilde delinmiş; kasenin tabanı ortasından başlayarak yayılan, 21 adet saat yönünün tersine doğru kıvrılarak yaylar oluşturan deliklerle çevrilidir ve bu delikler üstteki alanda 61 adet, ters yönde kıvrılarak yay oluşturan deliklerle çevrelenir. Kalın ve yassı kulp sapı, ortaya doğru hafifçe daralır. Kulbun üst yüzünün uzunluğu boyunca iki dar silme iç kenarlardan dış kenarlara doğru uzanır. Kulbun kaseyle birleştiği yerde enlemesine kalın ve dar şekilde sıralanan silmeler mevcuttur. Kasenin dış yüzeyine, detayları delgi ve kazımayla işlenmiş bir palmet perçinlenmiştir. Kulbun diğer ucu keskin şekilde sivrileşir ve ördek başı formunda sonlanan, kıvrılarak yukarı dönen bir kanca şeklini alır. Ördek tüyleri kazıma çizgilerle belirtilmiştir, boyun çevresinde ince bir halka vardır. Süzgecin kase kısmı çekiçle dövülerek şekillendirilmiş, kulp ise döküm şeklinde yapılmıştır. Kasede ve ağızda korozyona bağlı delikler oluşmuştur.

Buna ayrıntılı olarak benzeyen diğer süzgeçlerden iki gümüş örnek British Museum'da (WA 118462, 117840), biri New York Metropolitan Sanat Müzesi'ndedir (1973.11.7). Tunçtan bir başka örnekse Asur’da Nemrud'da (Calah) bulunmuştur. Hepsi Akhaimenid döneme aittir. Yakın Doğu'da şarap sunumunda kullanılan süzgeçler, Yunanistan'da da kullanılmaktaydı ve Attika malı kırmızı figürlü vazolardaki symposium sahnelerinde betimlenirdi.

Ördek başlı uçlar, ayrıca gümüş bir kaşıkta (Özgen ve Öztürk 1996, No. 67) ve bronz bir kulpta da (Özgen ve Öztürk 1996. No. 74) görülebilir. Ördek başı tutamaklar alabastronların (Özgen ve Öztürk 1996, No. 75, 76, 77, 78 ve 229) ve buhurdanların bir ögesidir Özgen ve Öztürk 1996, No. 71” (Özgen ve Öztürk 1996). Tüm uzunluk 0.25 m, kase derinliği 0.068 m, ağız çapı 0.128 m, ağırlık 325.8 g.

Yorum
Ikiztepe Tümülüsü’nden.
Ayrıca bakınız
Özgen, “Lidya Hazinesi”; Baughan, “Lidya Gömü Gelenekleri”.
Kaynakça
Özgen ve Öztürk 1996, no. 64.
Yazar
İÖ