-
Kenar/ağız şeritli ve döner halka kulplu tunç kase. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.) -
Kenar/ağız şeritli ve döner halka kulplu tunç kase. Kulbun detayı. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)
Kenar/ağız şeritli ve döner halka kulplu tunç kase
The Lydians and their World
(2010)
Cat. 158
- Dönem
- MÖ 6.yüzyılın ilk yarısı, Lidya
- Müze
- Uşak, Arkeoloji Müzesi, 1.5.89
- Müze Envanter No.
- 1.5.89
- Sardeis veya Müze Env. No.
- Uşak 1.5.89
- Malzeme
- Tunç/Bakır alaşımı
- Eserin Türü
- Madeni Eser
- Metal Eserin Türü
- Madeni Kap
- Yerleşim
- Basmacı Tumulus
- Tanım
- “Geniş sığ kase, hafif kalınlaştırılmış ağızlı ve düz dipli. Kasenin karşılıklı iki tarafında uçları ince sivri kesitli şeritli ve ortası silmeli iki adet üç-çeyreklik destek yer almaktadır. Destekler ağzın altına içten iki perçinle tutturulmuştur. Döner halka kulbun inceltilmiş uçları, desteklerin kenarındaki deliklerden geçirilmiştir. Kulbun kalınlaştırılmış orta kısmı, çiftler halindeki yivlerle çevrilir, bazı çiftlerde daha ince işlenmiş merkezi bir yiv daha eklenmiştir. Desteğin ortasındaki silmeden onunla beraber dökümü yapılmış, yarım makara yükselmektedir. Makaranın ucundaki yumru, dört adet ince işlenmiş içbükey taç yapraklı ve ortası çentikli bir rozetle bezemelidir. Ağız şeridi, destekler arasında yarım daire kesitli bir çubuğun altı parçası şeklinde bölümlere ayrılmıştır ve üçlü gruplar halindeki yivlerle sınırlanır. Her bir parça lehimlenerek eklenmiştir. Desteklerden birinin hemen solundaki bir parça eksiktir. Bölümler halindeki ağız şeritleri toplam beş dikey makarayla art arda sıralanmaktadır. Makaralar, kasenin içinden perçinle tutturulmuştur. Makaralar, ortada ve uçlarda ince işçilikli silmelere sahiptir. Makara uçları yarım küre biçimli yumrularla sonlanır. Üst uçlardaki yumrular, destek makaralarındakilerle aynıdır. Alttaki yumrular bezemesizdir ama bazılarında çarpık halde çentikler görülebilir. On iki makaranın tümünün üst ucu ağız kenarından yukarı çıkmaktadır. Kasenin iç yüzünde, desteklerden birinin sağdan ikinci makarasıyla aynı hizzada ağızdan dibe uzanan yassı üçgen bir parça, üstte iki perçinle eklenmiştir. Bu parça olasılıkla kasedeki bir çatlağı tamir etmek için yapılmıştır. Dibin iç yüzeyinde, ortada bir perçin başı çıkmış, perçinin diğer ucu kasenin alt tarafında çekiçle vurularak yanlara doğru ezilip düzleştirilmiştir. Perçin başının çevresinde yuvarlak bir iz bulunmaktadır. Kasenin bütün parçaları ayrı ayrı dökülmüştür. Kasenin üzerinde ölüyü ve mezar eşyalarını sarmak için kullanılan kumaş parçaları hala durmaktadır.
Gordion'da MM Tümülüsü'nde ve Ankara yakınında Fidanlık'taki bir tümülüste (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara, AMM 12875) karşılaştırma yapılabilecek ek destekli, döner halka kulplu, makaralı ağız şeridi olan bronz kaselere rastlanmıştır. Bunların tümü MÖ 8. yüzyıla aittir; kenarlarındaki ağız şeritlerinin arasında kısa boşluklar vardır ve toplam makara sayısı en fazla sekizdir. Benzer döner halkalı, toplam dört makaralı bronz bir kase Elmalı yakınında Bayındır'da C Tümülüsü'nde bulunmuştur” (Özgen ve Öztürk 1996). Yükseklik 0.036 m, kasenin çapı 0.246 m, kulp çapı 0.096 m, ağırlık 1003.62 g.
- Yorum
- Mermer taklidi bezemeli pişmiş toprak bir örneğe çok benzer No. 149; bu daha çok bir Frig formundadır. Ankara ve Bayındır örnekleriyle karşılaştırılabilir. Buna karşın, mermer taklidi çömlek örneği No 149, bu formun Lidya repertuarında uyarlanmış olduğunu göstermektedir.
- Ayrıca bakınız
- Baughan, “Lidya Gömü Gelenekleri”; Özgen, “Lidya Hazinesi”.
- Kaynakça
- Özgen ve Öztürk 1996, no. 225.
- Yazar
- İÖ