Kendirlik’ten altından kumaş aplikleri ve süslemeleri
The Lydians and their World
(2010)
Cat. 133
- Dönem
- Geç Lidya (Pers)
- Müze
- Manisa, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, 6277-6287
- Müze Envanter No.
- 6277-6287
- Malzeme
- Altın
- Eserin Türü
- Takı ve Süs
- Yerleşim
- Sardis
- Alan (Sektör)
- BT
- Tanım
- Bir ya da birden fazla kumaş parçasına ait olan altın süsleme ve takılardan oluşan topluluk. Roosevelt 2003, 632’ye göre:" büyük olasılıkla takının çeşitli kısımlarına ait olan sekiz parça [iki küçük kenet veya yuvarlak başlı çiviler (MM6283), yivli silindir biçimli tüplü iki nar tanesi boncuklu pandantif (MM6284), silindir biçimli yivli tüp şeklinde dört pandantif, küçük kenetler veya altı adet taç yapraklı rozet motifli çiviler (MM6285)] ve çeşitli şekillerlerde damgalı ajur aplikler içerir. İnsan başlı ve boynuzlu, kanatlı boğa figürünün (lamassu?; MM6277) yanı sıra, 25 lotus tomurcuğu (MM6281), 26 lotus çiçeği (MM6282) ve 41 adet hilal biçimli zincir parçası (MM6279) büyük olasılıkla tomurcuk ve çiçek şeklinde sıralanan bir lotus zincirini oluşturuyorlardı. Kırk bir adet 8 küçük taç yapraklı bir rozet, yine bu topluluğa ait olabilir (MM6280). Geriye kalan çok sayıdaki rozetin düzenleniş biçimleriyle ilgili bilgimiz yoktur: Her birinde sekiz adet taç yaprağı olan 29 tane (MM6278), kenet veya çivileriyle beraber yedi tane (MM6286) ve her birinde dört taç yaprağı olan 192 tane (MM6287).” Çoğunda ait oldukları kumaşa bağlanmak için delikler açılmıştır.
- Yorum
- Kumaşları altın aplikelerle süslemek Lidya'da, özellikle de Pers döneminde, yaygın bir gelenekti ama bu esas olarak eski Yakın Doğu'ya kadar dayanan bir gelenektir (bakınız; Özgen ve Öztürk 1996, 166-7). Oldukça benzer örneklere Sardeis mezarlarında (İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde), Uşak çevresindeki tümülüs mezarlarda, özellikle de Toptepe'dekinde (No. 182) ve Ephesos Artemis Tapınağı’nda (No. 141-142) rastlanmaktadır. Buradaki aplike, çok sayıdaki motif çeşidiyle zengin bir örnektir.
Bu örnekler, Bin Tepe’de yer alan Kendirlik’teki tümülüs grubuna ait soyulmuş bir lahitten, 1976 yılında yapılan kurtarma kazısında çıkarılmıştır. Soyulmuş olmasından ötürü lahitte başka buluntuya rastlanmamıştır.
- Ayrıca bakınız
- Meriçboyu, “Takıları”; Baughan, “Lidya Gömü Gelenekleri”; Özgen, “Lidya Hazinesi”.
- Kaynakça
- Dusinberre 1997, 199; Dusinberre 2003, 262-3; Roosevelt 2003, 631-2.
- Yazar
- NDC