-
Bronz ayna (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)
Bronz ayna
The Lydians and their World
(2010)
Cat. 134
- Dönem
- MÖ 5.yy başları?, Geç Lidya (Pers)
- Müze
- İstanbul Arkeoloji Müzeleri, 4572
- Müze Envanter No.
- 4572
- Sardeis veya Müze Env. No.
- IAM 4572
- Malzeme
- Tunç/Bakır alaşımı
- Eserin Türü
- Madeni Eser
- Metal Eserin Türü
- Kosmetik veya Ameliyat Alet
- Yerleşim
- Sardis
- Alan (Sektör)
- Nec
- Açma
- Butler Tomb 213
- Locus
- Butler Tomb 213
- Tanım
- Büyük bronz ayna. Her iki tarafında yansıtıcı yüzeye sahip, yuvarlak disk şeklinde ayna. Yüzeyler hafif dış bükey olduklarından dolayı görüntüleri olduklarından daha küçük yansıtıyordu. Bordür geometrik şekillerde bezenmiştir (bir tarafta, örgü ve üçgenler; diğer tarafta, örgü ve meander). Aynanın kenarları küçük çivilerle tutturulan boncuklarla çevrili; çoğu boncuk eksik olduğu için çiviler görünür vaziyettedir. Kulp, buzağı başı şeklinde sonlanır ve sırt sırta vermiş iki at protomuyla bezenmiş ayrı bir kenetle ayna diskine tutturulmuştur. Kulp, farklı metallerden birbirini takip eden sırada dizilmiş halkaların birleştirilmesiyle oluşturulmuş (Butler: “tunç, demir ve gümüş;” Oliver: “belki gümüş veya antimon”). Disk çapı 0.215 m; ayna uzunluğu 0.355 m.
- Yorum
- 1911 yılında Butler tarafından yürütülen Sardeis kazılarında, Mezar 213'te bulunmuştur. Bu mezarda ayrıca altın çıngırak No. 135, bir başka bronz ayna, gümüş bir Akhaimenid kase (IAM 9740), başka bir gümüş kase, piramidal, altın kakmalı bir damga mühür (IAM 4522), iki altın yüzük (IAM 4548, 4550), altın bir zincir, akik boncuklar (IAM 4571), pişmiş toprak bir “ampulla”, pişmiş toprak bir kandil ve yedi adet taş alabastron bulunmuştur. Buzağı başı şeklinde sonlanan bir kulp ve hayvan figürleriyle tutturulmuş yuvarlak "işlevsel kısım"dan meydana gelen formu, Lidya Hazinesi'nde yer alan bronz buhurdanı (No. 173 ) anımsatır. Buzağı başı şeklindeki uç süsleri, Anadolu'da Akhaimenid Dönemi metal işçiliğinde yaygın bir uygulamadır (cf. No. 192, 193). At protomları, Pasargadae ve Persepolis gibi İran şehirlerinde bulunan sütun impostlarıyla karşılaştırılmış ve söz konusu motifin Akhaimenid tip olduğu anlaşılmıştır.
- Ayrıca bakınız
- Baughan, “Lidya Gömü Gelenekleri”.
- Kaynakça
- Butler 1922, 84, ill. 82; Oliver 1971; Dusinberre 2003, 151-2, Şek. 58.
- Yazar
- NDC