• latw-10-10
    Atrastas'ın steli, tam görünüm. (Telif hakkı Sart Amerikan Hafriyat Heyeti / Harvard Üniversitesi)
  • latw-10-20
    Atrastas'ın steli, üst kısmın detayı. (Telif hakkı Sart Amerikan Hafriyat Heyeti / Harvard Üniversitesi)
  • latw-10-30
    Atrastas'ın steli, üst kısmın detayı. (Telif hakkı Sart Amerikan Hafriyat Heyeti / Harvard Üniversitesi)
  • latw-10-40
    Atrastas'ın steli, yazıtın detayı. (Telif hakkı Sart Amerikan Hafriyat Heyeti / Harvard Üniversitesi)

Atrastas'ın mermer steli

Dönem
MÖ 520-500 (Hanfmann); MÖ 4.yüzyıl (Bossert), Geç Lidya (Pers)
Müze
Manisa, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, 1
Müze Envanter No.
1
Sardeis veya Müze Env. No.
Manisa 1
Malzeme
Mermer, Taş
Eserin Türü
Heykel, Yazıt
Yazıt Turu
Ölüyle ilgili Yazıt
Yazıt Dili
Lidce
Heykelin Türü
Stel, Kabartma, İnsan Figürü
Yazıt Metni
[e]s anlola atraśtal śakardal akad qis fisqãnt bukaś fẽdaνoλt fakτad kabrdokid nãmλ qig dẽt nãkmλ […] clλ akad artimuλ fẽncãν
Yazıt Çevirisi
Bu anıt Sakardas'ın (oğlu) Atrastas'ın (dır) ve bunu kim yıkarsa veya (eğer) …ederse ve kendisi için soyar/yağmalarsa, sahip olduğu tüm varlığı […] Artemis Ephesia'ya adıyorum." (Melchert)
Yazıt Yorumu
Yerleşim
Sardis
Tanım
Beyaz mermer stel. Üstte, kabartmada bir erkek, masanın yanında bir taburede oturur, arkasındaki belirsiz bir şekil hakkında çeşitli tanımlar yapılmıştır (oturan çocuk, Bossert; bir köpek protomu, Hanfmann). Erkeğin sağ kolu orantısız uzunluktadır veya sağ elinde parşömen (Hanfmann) tutmaktadır, bir başlık giyiyor olabilir (Bossert), sivri uçlu yüksek ayakkabıları vardır. Altta, tersten yazılmış altı satırlı Lidce yazıt, ölen kişiyi Sakardas'ın oğlu Atrastas olarak tanıtır ve stelin uğrayabileceği zararların Artemis Ephesia tarafından karşılanacağını söyler. Yükseklik 0.97 m; genişlik 0.305-32 m; kalınlık 0.09-0.16 m.

Çeviri: "Bu anıt Sakardas'ın (oğlu) Atrastas'ın (dır) ve bunu kim yıkarsa veya (eğer) …ederse ve kendisi için soyar/yağmalarsa, sahip olduğu tüm varlığı […] Artemis Ephesia'ya adıyorum." (Melchert)

Yorum
Mezar steli “Manisa, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi envanterine göre 1935 yılında Sardeis'te (Sart) bulunmuştur” (Hanfmann). Oturuş şeklinin tabure ve masayla olan kombinasyonu alışılmadıktır. Linguistik ve epigrafik değerlendirmelerle varılan kronolojik kanıtlar üzerine Roberto Gusmani şunları yazmıştır (14.IX.2009): “Epigrafik ve linguistik açıdan sadece [yazıt] Nr.54'ün [Gusmani 1964] samekh harfinin uzun dikey vurgusunun, gamma harfinin farklı kullanımının (ve farklı biçimi) ve metin içeriğinin (ayrıca sözdizimi) Lidya'nın klasik dönem epikorik epigrafisine ait benzer ifadelerinden (lanetleme formülleri) oldukça farklı olması gibi bazı arkaik özellikler gösterdiğini söyleyebiliriz. Kısaca söylemek gerekirse, yazıt MÖ 5. yüzyılın başlarına tarihlenebilir: Linguistik verilere dayanarak daha kesin bir tarihleme yapmak mümkün değildir.”
Ayrıca bakınız
Melchert, “Lidya Dili”; Baughan, “Lidya Gömü Gelenekleri”. Bkz.: R2 Cat. 17
Kaynakça
Bossert 1936; Hanfmann ve Ramage 1978, 55-56, no. 17, daha önceki kaynakça ile; Dedeoğlu 2003, 46, Şek.
Yazar
CHG